Sena Ünlüel

2018 yılında elektriğe gelen peş peşe zamlar, kurumların elektrik giderinin ana giderleri arasında ilk sıralarda yerini aldı.

Dijitalleşen bu çağda enerji tüketimlerinin verimli bir şekilde yönetilmesi, kurumlar için zorunluluk haline gelmeye başladı.

Dijital enerji yönetimi, iş yönetim süreçlerinden ödün vermeden binanızın ya da tesisinizin enerji tüketimini kontrol altına almanıza ve tüketimlerinizi azaltmanıza yardımcı olacaktır.

Bunun yanı sıra, tüketimlerin takibini ve gerekli analizleri yapabilme imkanı size katma değer sağlayacaktır.

Aşağıdaki 12 soruya cevap veremiyorsanız sizin de dijital enerji yönetimine geçme zamanınız gelmiş demektir:

1. Hangi enerji türünü ne kadar tüketiyorum?

Her gün binanızda veya tesisinizde elektrik, su, doğalgaz gibi birden fazla enerji türünü tüketiyorsunuz.

Birden çok tüketim parametreniz olduğunda bunların takibini yapmak sizin için zor olacaktır.

Sadece ay sonunda faturalara yansıyan tüketiminizi görmek aksiyon alma ihtimalinizi azaltır.

Eğer tüketimlerinizi azaltmak istiyorsanız ve bunu her bir enerji türü için ayrı ayrı yapmak istiyorsanız, bu yalnızca ay sonunda elinize ulaşan faturalarla yapabileceğiniz bir iş değildir.

‘Tüketim detaylarımı biliyorum.’ diyebilmeniz için hangi enerji türünü ne kadar kullandığınızı biliyor olmanız gerekir.

Unutmayın ki bu alanda veriye sahip olabilmek atacağınız en temel adımdır.

2. Fazla mı tüketiyorum?

Her ay sonu gelen faturaları birbirleriyle karşılaştırarak ‘Ne kadar enerji kullandığımı biliyorum.’ dediğinizi duyar gibiyim.

Bu yöntem maalesef ki sizi doğru bir sonuca götürmeyecektir. Sadece ay sonunda gelen faturalarınızı karşılaştırarak enerjiye giderinizi neyin yönlendirdiğini anlamlandıramazsınız.

Tesisiniz içerisindeki her bir ekipmanın tüketimini kWh ve birim fiyat bazında görmeniz gerekir.

Yani kısacası tüketim alışkanlığınızı anlamak, elinizdeki faturalara bakarak ulaşabileceğiniz bir iş değildir.

3. Ne zaman fazla tüketim yapıyorum?

Tüketiminizi yönetmek için ne zaman kullandığınız da oldukça önemlidir.

Özellikle perakende ve bankacılık gibi belirli saatler dışında hizmet vermeyen sektörlerde, tüketiminin mesai saatleri dışında minimum seviyede olması gerekir.

Mesai sonrası gece açık kalan sistemleriniz olabilir, bozulan cihazlarınız gece kimse yokken devreye girebilir, elektrik kaçakları oluşabilir veya herhangi bir sorun olduğu için tüketiminiz o ay artabilir.

Bu anormal tüketimlerin günün, haftanın, ayın veya yılın hangi zamanlarında meydana geldiğini anlık gözlemleyerek müdahale edebilirsiniz.

4. Fazla tüketimimin önüne nasıl geçerim?

Anormal tüketim yaptığınızın farkına vardınız, ne zaman fazla tükettiğinizi de tespit ettiniz bundan sonraki adım ise anormal tüketimlerinizin önüne geçmek olmalı.

Anormal tüketimlerinize sebep olan sistemlerinizi veya tüketimin gerçekleştiği zaman dilimlerini tespit ederek bunların önüne geçebilirsiniz.

Bu noktada Enerji IoT Platformu’nun akıllı alarm modülü üzerine konuşabiliriz.

Trend dışı bir tüketim durumunda veya bir arıza gerçekleştiğinde size alarm gönderen bir kurgu düşünün.

Diyelim ki bir mağaza çalışasınız, 22.00’da mağazayı kapattınız. Telefonunuza gelen sıradan bir bildirim yerine ‘Mağazanızda anormal tüketim tespit edilmiştir. Lütfen kontrol ediniz.’ bildirimi gelse aksiyon alır mıydınız?

5. Enerji tedarikçimin kestiği faturaya güvenmeli miyim?

Enerji tedariğinin karmaşıklaştığı son zamanlarda, bazı hataların yaşanılması da kaçınılmaz oluyor.

Diyelim ki firmanıza ait kesilen faturanın yanlış olduğunu düşünüyorsunuz.

Bu beyanınızı tedarikçinize aktardığınız anda sizden bunu kanıtlayacak bir belge sunmanız istenecektir.

Fakat bu veri muhtemelen elinizde yoktur diye düşünüyorum. Peki bu veriye nasıl sahip olabilirsiniz?

Yanlış olduğundan şüphelendiğiniz fatura ve reaktif cezaları Enerji IoT Platformu’nun Fatura Yönetimi modülü üzerinden geçmişe yönelik verilerle tespit edebilir, karşılaştırmasını yapabilir ve tedarikçi firmanıza itiraz ederek faturanızın düzeltilmesini sağlayabilirsiniz.

Örneğin; enerji yönetimini dijitalleştiren bir perakende giyim markasının bir mağazasının elektrik faturası platform üzerinden hesaplanan fatura değerinden büyük oranda farklılık göstermesi üzerine AVM yönetiminin mağazaya fazla fatura kestiği tespit edildi ve geçmişe yönelik zararın AVM yönetimi tarafından karşılanması sağlandı.

6. Elektriği daha avantajlı bir şekilde satın alabilir miyim?

Bildiğiniz üzere enerji piyasasında son birkaç yılda değişimler yaşanıyor. Bu değişimlere kısa sürede uyum sağlamanız için, enerji maliyetlerinizi anlık olarak yönetmeniz gerekebilir.

Tüketim alışkanlıklarınıza en uygun tarifeyi otomatik seçerek kazanç sağlayabilirsiniz.

Örnek olarak Türkiye’nin bilinen zincir otel gruplarının birinde elektrik tarifesinin değiştirilmesiyle sağlanan kazançları inceleyebilir veya bir sanayi tesisinde uygulanan Çift Terimli Tarife sayesinde fabrikanın nasıl fayda sağladığını görebilirsiniz:

http://reengen.com/resources.html

7. Reaktif cezalardan nasıl kurtulurum?

Reaktif enerji endüktif ve kapasitif karakteristik taşıyan cihazların çalışması için gereken manyetik alanların oluşturulması için şebekeden çekilen enerjidir.

Reaktif enerji, doğrudan kullanılabilen bir enerji olmadığı için minimumda tutulmaya çalışır.

Aksi taktirde şebekeye yaratmış olduğu yükten ve zarardan dolayı elektrik tedarikçileri tarafından tüketiciye ceza kesilir.

Reaktif enerjinin takibi geleneksel yöntemlerle manuel olarak okunup hesaplanabilir, fakat bu senaryo size herhangi bir problem durumunda anlık müdahale şansı vermez.

Yani geleneksel yöntemlerle sadece cezaya girip girmediğinizi anlayabilirsiniz. Fakat bu noktada bunun sadece farkında olmanız size bir katkı sağlamaz.

Bu nedenle eğer reaktif cezalarınızdan kurtulmak istiyorsanız enerjinizi anlık takip etmeniz gerekir.

8. Verimlilik çalışması yapmak istiyorum? Nereden başlayacağım?

Öncelikle tesisinizde veya binanızda verimsiz alanları veya ekipmanlarınızı tespit etmeniz gerekmektedir.

Ancak tespit ettikten sonra bunu iyileştirmek için birtakım çalışmalar yapabilirsiniz. Bir yola çıkıyorsanız önce bunun planlamasını yapmanız gerekir.

Varsayalım ki verimlilik çalışmalarınız için planlama yaptınız ve uygulamaya başladınız.

Bu çalışmanın işe yarayıp yaramadığını yine ay sonunda gelecek faturanızda mı görmeyi umuyorsunuz?

Örneğin; bir cihazınızın olması gerekenden fazla enerji tükettiğini düşünüyorsunuz.

Bu nedenle bakım yaptırmaya karar verdiniz. Var olan anormal enerji tüketimi, bakım yapıldıktan sonra da devam ediyorsa yaptırdığınız bakım doğru şekilde yapılmamış olabilir ya da sorunu doğru tespit edememiş olabilirsiniz.

Bunu takip edebilmek için her bir cihazınızın tüketimini anlık olarak izlemelisiniz. Verimlilik çalışması yaptıktan sonra eğer doğru sonuçları alamıyorsanız, belki de verimlilik çalışmalarına doğru yerden başlamamışsınızdır.

9. Yaptığım enerji verimliliği çalışmaları sonuç veriyor mu?

Enerji yönetimi tarafında temel adımları atmadan enerji verimlilik projelerine başlamak sağlıklı olmayacaktır.

Verimsizlikleri tespit edebilmek ve iyileştirmeleri uygulamak için cihazlarınızı takip ediyor olmanız gerekir. Yani bir cihazın tüketimini tespit edip, verimlilik çalışması uyguladıktan sonra elinizdeki verileri karşılaştırabiliyor olmalısınız.

Bu cihazın tüketimi neydi, bu çalışmadan sonra nasıl değişti? Bu sorunun cevabını açık bir şekilde görebiliyorsanız, bu iş oldu demektir.

Unutmayın ki elinizde herhangi bir veri yoksa verimlilik çalışmalarınızın sonuçlarını analiz edemezsiniz.

10. Elektriğim sık sık kesiliyor. Jeneratörümün kapasitesi yeterli mi? Devreye giriyor mu? Yakıt durumu nasıl?

Binalarda operasyonların sağlıklı sürmesi açısından enerjinin sürekliliği şarttır.

Özellikle bir hastanede veya bankada yaşanılan elektrik kesintisinin sonuçları bu kurumlar için çok büyük olumsuz etkiler yaratmaktadır.

Elektriğinizin sık sık kesilmesi tedarikçinizden kaynaklı bir sorundur; fakat kesildiğinde jeneratörünüzün devreye girip girmemesi onların ilgilendiği bir konu değildir.

Elektrik kesintisi yaşadığınızda jeneratörünüzün devreye gireceğinden ne kadar eminsiniz? Yakıt, yağ ve akü seviyesi gibi bazı temel değerler hakkında bir fikriniz var mı?

Yalnızca belli aralıklarla yapılan bakım ve kontrollerle bu sorulara cevap veremezsiniz.

Jeneratörünüz, elektriğiniz gitmese de gün içerisinde devreye giriyor olabilir, ani yakıt kaybı yaşanılabilir, veya şebeke girişinde yaşanılan bir anormallik sebebiyle devreye giremeyebilir.

Bu gibi durumlarda zamanında tespit edilip müdahale edilmezse bu size ciddi maddi kayıplar yanında, operasyon maliyeti gibi bir yükü de beraberinde getirecektir.

Jeneratör, UPS ve kompanzasyon sistemlerinizin durum bilgilerini ve enerji kesintileri anındaki kriz durumlarının Enerji IoT Platformu’nun Alarm Yönetimi ekranlarından anlık olarak takip edebilir ve ilgili ekipleri zaman kaybetmeden yönlendirilmesini sağlayabilirsiniz.

Unutmayın ki enerjinin sürekliliği kurumunuz için en önemli parametrelerden biridir.

11. Satın aldığım enerjinin kalitesi nasıl, cihazlarım için sorun oluşturuyor mu?

Günümüzde kullanılan cihazların çeşitliliğinin ve hassasiyetinin artması enerji kalitesi problemini ortaya çıkarmaktadır.

Aslında güç kalitesi, elektrik enerjisi ilk kullanılmaya başlandığı andan itibaren büyük önem arz etmiştir.

Fakat gerek cihazların kalite gereksinimlerinin az olması, gerekse yeterli teknolojik donanıma sahip olunmaması sebebiyle üzerine düşülmemiştir.

Peki bu enerji kalitesi dediğimiz kavram neden önemlidir?

Bünyenizdeki cihazların verimli çalışması kullanım ömrünün artması için önemlidir.

Mesela enerji kalitesinin bozuk olduğu durumlarda cihazlar fazla ısınabilir, deforme olabilir veya olması gerekenden daha kısa sürede işlevsiz hale gelebilirler.

Bu problemler nedeniyle ortaya çıkan cihaz tamir maliyeti, enerji kalitesi problemi için çözüm maliyeti ile karşılaştırıldığında oldukça fazladır.

12. Üretilen ürün adedi veya kişi sayısı tüketimimi etkiliyor mu?

Enerjiye dıştan tekil bir kavram gibi gözükse de aslında birçok parametrenin etkisi altındadır.

Mesela bir ortamdaki kişi sayısı arttıkça ortam sıcaklığını sabit bir değerde tutabilmek için klimaların daha yüksek değerlerde çalışması gerekebilir.

Ayrıca iç hava kalitesindeki dengesizlikler havalandırma sistemlerinin daha çok çalışmasına sebep olabilir.

Sonuç olarak içerideki kişi sayısının değişimi enerjiyi doğrudan etkileyen bir parametredir.

Bir de sanayi tarafını ele alalım. Fabrikalarda her bir ürün başına oluşan birim enerji maliyetini tespit edebilmenin size getirileri büyük olacaktır. Enerji IoT Platformu’na tüketimi etkileyen parametrelerin birçoğu dahil edilebiliyor.

Böylece tüketimi etkileyen faktörleri de şeffaflaştırmak sizin elinizde oluyor.