Enerji ve Yönetimi adına 2020 yılına kadar her ev, faturaları kesmek ve okumaları kablosuz olarak göndermek için yüksek teknoloji ürünü bir gaz ve/veya elektrik sayacına sahip olabilir. Ancak şüpheler araştırmaların netleştirilmesinde engel teşkil ediyor.
Oldukça seçkin üniversitelerce yapılan araştırma sonuçları, tüketicilere yansıtılacak yada yansıtılmayacak bir maliyetle sahip olunacak Akıllı Enerji Sayaçları aracılığı ile , enerji tüketiminin % 10-15 bandında veya daha fazla azalttığını gösteriyor – tabii ki akıllara ilk etapta öyleyse neden dağıtım şirketleri geleneksel “akıllı” elektrik ve gaz sayaçlarını kullanmaya devam ediyor ? sorusu geliyor.
Esasen bu konuları değerlendirmek ve ufukumuz genişletmek için farklı bir alt metin ile ilerlememiz daha doğru olacak.
Yeni bir devrim yalaşıyor ve biz bu devrimide kaçıracakmıyız çok merak ediyorum..
Evet konumuz ;
Enerji Tüketiminin Ayrıştırılmasının (Disaggregation) Tüketiciye Faydası
Nedir bu Disaggregation ?
Enerji Ayrıştırma(Disaggregation), enerji tasarrufunun Kutsal Kadehi olarak adlandırılıyor. Ve ana teması ‘Ölçemediğiniz şeyi geliştiremezsiniz’. Enerji Ayrıştırma, tek bir ölçüm noktası üzerinden yük çeken her cihazın ne kadar enerji tükettiğini ölçmemize izin veren bir ölçme yöntemine denir.
Bu yöntem tüketim detaylarını belirlememiz ve gereksiz tüketimleri ortadan kaldırmamız için daha fazla analiz edilebilir data imkanı vaad ediyor bizlere.
Bu ayrıştırılmış bilginin iki önemli etkisi var: Arttırılmış Talep Tarafı Katılımı/Yönetimi ve Dengelenmiş enerji kullanımı.
Biz bu yazımızda gerçek hayatta gerçekleştirilen iki vaka çalışmasının sonuçlarını vurgulamaya çalışacağız ve ülkemizde bu konuda hangi adımları atabileceğimzii kısaca aktaracağız.
Söz konusu vakalardan söz etmemiz gerekirse;
– Birincisi Kaliforniya’da standart bir deneysel metodoloji kullanarak yapılan bir analiz çalışması, Uluslararası bir firmanını Enerji Ayrıştırma tabanlı yazılım çözümünün uygulandığı kullanıcılarda Maksimum % 7.4 ve minimum % 4.7’lik ortalamada ise % 6.0 enerji verimliliği istatistiksel olarak kanıtlanmış durumda.
– Uluslararası çalışmada, yüksek düzeyde müşteri katılımı, olumlu tüketici tepkisi ve bu çözümü herkesin kullanımına sunma konusunda kullanıcılardan% 86 onay alındığı gösteriliyor.
Bu çalışmalar, akıllı sayaçlardan gerçek zamanlı veri erişimini sağlayan politikaların uygulanmasını desteklemeyi amaçlıyor.
Bu kullanıcıların sayaçları mevcut ancak yukarıdaki özellikleri sağlamaya uygun değil.
Peki mevcut durum ve araştırmalar bize oldukça güzel oranlar sunarken biz ne yapıyoruz ?
Gelişmiş Sayaç Altyapısı, kamu hizmetleri için operasyonel verimlilik üretirken, sağladığı toplumsal kazanımlar maalesef gerçeklikten uzaktır; Özellikle konut sektöründe, bariz enerji tasarruflarının gerçekleşmesini engelleyen davranış bariyerleri mevcut.
Günümüzde tüketicilerin mahalle karşılaştırmaları, yarışmaları ve sosyal platformları gibi Motivasyoncuları vardır.
Ancak bilinçli enerji tasarrufu kararları almalarına yardımcı olmak için Katılım Araçları’nden yoksundurlar.
Varolan araçlar ya nispeten pahalı ya da yalnızca bir kereye mahsus cihazla ilgili kazanımları hedeflemektedir.
Geleneksel enerji gösterge panoları, tüketicilere tarihi tüketim ve genel enerji tasarruf ipuçlarını sunar, ancak uygulanabilir özel önerilerden yoksundur. Sonuç olarak, bu gösterge panelleri tarafından sağlanan enerji tasarrufu, hane halkı tüketiminin% 1-2’si ile sınırlı karlı.
Son kullanıcınında erişimine açık müşteri katılım platform oluşturulabilirse, enerji dağıtımcılarına ve perakendecilere müşteri memnuniyetini artırmaya ve enerji verimliliğini karşılamasına ve tepki hedeflerine ulaşmalarına imkan sağlayabiliriz.
Platformun temeli, bir tüketicinin enerji faturasını, enerji sarfiyatını ve ev aletlerinin her birinin enerji tüketimini ve maliyetini analiz eden Enerji Bölünmesi(Disaggregation)‘dir ve gerçekten kişiselleştirilmiş ve öncelikli tasarruf önerileri yapar; bunların tümü herhangi bir eklenti düzey sensör veya şahsen denetimler yapmadan büyük bir ölçekte ve daha önce hiç mümkün olmadığı kadar hızlı ve düşük maliyetli olarak gerçekleştirilebilir.
Enerji Ayrıştırma(Disaggregation) Nasıl Çalışır ve Ne Sağlar ?
Enerji Ayrıştırma, son kullanım ve / veya cihaz seviyesindeki verileri, Ana tüketim noktasından ölçen tek bir cihaz ile ( Gerçek Akıllı Sayaçlar ile) ana tüketimden ayrıştırmak / ayıklamak için bir dizi istatistiksel yaklaşım kullanımı anlamına gelir.
Konut ve küçük ticaret sektöründe en çok beklenen enerji veri analiz teknolojilerinden biridir.
Stanford araştırmacıları tarafından yazılan bir enerji politikası belgesi; tüketicilerin daha etkili bir şekilde katılımı ile önemli miktarda düşük enerji tasarrufu sağlamak için önemli akıllı sayaç yatırımlarından yararlanabilecek Enerji Dağıtımı’nı “Enerjinin Kutsal Kasesi” olarak adlandırıyor.
Dünyadaki milyonlarca evden gelen ayrıntılı verileri yakalayan akıllı sayaçlar ve Ev Alan Ağı ve STK girişimleri aracılığıyla elde edilen verilerle; Enerji Ayrıştırma, müdahaleci olmayan ve maliyet açısından etkili olan avantajlarıyla enerji yönetiminde yeni bir paradigma oluşturabilir.
Enerji Ayrıştırma yaklaşımımız, doğrusal olmayan bir model tanıma tekniğine dayanır.
Her cihaz açıldığında veya program değişkliğine geçtiğinde enerji dalga formunda bir imza bırakır.
Bu imzalar algoritmalar ve makine öğrenme sistemleri kullanarak ayıklanır. Üstün raporlama araçları ile kullanıcılara platform üzerinden aktarılır.
Hesaplamada Kullanılan Veriler Nasıl Toplanıyor ?
Kurulacak platformun ve verilecek hizmetin devamlılığının sağlanabilmesi için aktif tüketim değerlerinin ; Akım ve Gerilim seviyeleri ile birikte maksimum efor ve sıklıkta sunucu tarafına aktarımı gerekmektedir.
Ilgili aktarı için geleneksel sayaçların kullanımı işlenecek verinin detayına etki ettiği gibi ortaya çıkacak anlık analiz çalışmalarının kalitesi için de önemli.
Ülkemizde ki Mevcut sistemde dağıtım şebekesine bağlı tüketicilerin sayaçları; dağıtım şirketlerine ait ve ancak onların kendi özelinde kurdukları OSOS altyapıları ile veriler toplanmakta ve sahadaki cihaz tercihleri ile ihtiyaç duyulan verilerin kalitesi maksimum 15’er dakikada bir alınan yük profile verileri ile gecikmeli olarak sağlanabilmekte.
Akıllı Enerji Ölçüm
Bizler burada teknolojinin ilerlemesi, maliyetlerin düşmesi ve yeni dünya da yeni ihtiyaçların belirlenmesi ile birlikte Ev İçi Ağlar oluşturup burada sayaçlar harici yeni nesil Akıllı Enerji Ölçüm sayaçlarının kullanımı öneriyoruz.
Ilgili cihazlar kendi üzerilerinde konumlu haberleşme özellikleri ile yüksek çözünürlükte veri okuma yaparak hızlı şekilde merkezi sisteme anlık veri iletebilmekte ve mevcut panolara çok kolay monte edilebilmekte. Buda tüketim ölçümünde geleneksel yöntemlerin dışında bir hareket imkanı tanımakta.
Mesken ve Ticarethanelerde çift yönlü ve hızlı iletişimin sağlanması ile birlikte enerji tüketimini izlemekte fayda sağlayacak bir diğer yenilik ve çözümümüz; Talep Tarafı Katılımı/Yönetimi olarak adlandırılan, enerji talebininin anlık güç değerlerindeki talep aşımının yönetimi ile dengelendiği yeni nesil canlı elektrik şebekesi.
Özellikle dağıtım şirketleri müşterileri ile aralarında yaptıkları hizmet sözleşmesinde tanımlanan maksimum güç değerleri üzerinden enerji altyapı planlamalarını gerçekleştirirler.
Ancak şebeke üzerindeki yüklerin dengesiz olması ve kullanıcıların sözleşme güçlerinde anlık artışlara geçmesi sistem üzerinde ciddi bir yük bindirir.
Bu durum kesintilerin yaşanmasına dağıtım şirketlerince karşılanması gereken yüksek enerji maliyetlerine vb. Problemlere yol açmaktadır.
Talep Tarafı Katılımı
Talep Tarafı katılımı ile birlikte hali hazırda sağlanacak Enerji Ayrıştırma platform üzerinden izlenecek anlık tüketim ve güç değerleri kullanıcılar ile yapılacak çift taraflı sözleşmeler ile yönetilebilir konuma gelecektir.
Örnek vermemiz gerekirse ; Hane kullanıcısı 5-6 KW anlık güç sözleşmesine sahiptir. Normal şartlar altında ilgili yük değerlerinde aşım çok nadiren yaşanmaktadır.
Ancak peak olarak adlandırılan yoğun yük kullanım saatlerinde milyonlarca hane tüketicisinin yüklerinde sağlayacağınız ufak bir değer düşümü; sistemin rahatlamasına ve şebeke üzerindeki yüklerin dengelenmesine fayda sağlayacaktır.
Kullanıcınız ile yaptığınız anlaşma gereği; peak anlarında evde kullanılan klimanın değerlerinin 1-2 derece düşürülmesi anlık çekilen güçte %20-30 arasında bir fark yaratılmasını sağlar.
Aynı şekilde uygun ticarethanelerde aydınlatma seviyesini ölçen sensörler ve uzaktan aydınlatmanın kısılmasının sağlanması ile %3-5 arasında yük düşümü sağlanabilir.
Bu da daha sağlıklı bir şebeke ve yük dengesinin sağlanması demektir.
Vermis olduğumuz bilgileri özetlememiz gerekirse ; Ölçebildiğimiz veriyi önce yorumlayarak sonar yöneterek geliştirmeliyiz.
Bugün geleneksel yapısından sıyrılan bir enerji piyasası bulunuyor ve önümüzdeki 5 yıl içerisinde faturalandırmadan, tarife yönetimine, yük dağıtımınıdan, talep yönetimine bir çok alanda değişim gösterecek.
Hatta şebeke altyapısı en uygun olan Elektrik dağıtım şirketleri Elektrik tüketiminiz dışında; Gaz ve Su tüketimleriniz içinde çözümler geliştirip bu çözümleri sizlere ve diğer şebeke firmalarına sunabilir konumda olacaklar.
Ülkemiz olarak son 5 yıl içerisinde; Elektrik ve Doğalgaz altyapısında OSOS sistemlerinin kurulması Scada ve GIS altyapılarının oluşturulması konusunda bir çok Avrupa ülkesi ile yarışışacak kadar yatırım yaptık. Ancak şimdi geleceğin altyapısını kurmamız ve gelecek için yatırım yapmamız gerekiyor.
H.Tarık ZOR