2020 yılı herkesin şaşırdığı ve hatta planlamaların tutmadığı bir sene olarak tarih sayfalarında yerini aldı. Korona virüsü salgınından neler öğrenmeliyiz? diye sorduk kendimize Akıllı şehirler pandemiyi önleyebilir mi? diye de. Hatta 5G ve IoT ile Pandemi önlemleri de aldık. Bazılarımız bu bizim yeni normalimiz oldu dedi bazılarımız pandemi sürecinde sayaç okuma yöntemleri değişmeli de dedi. Kısacacı hepimiz Covid-19’un dijital dönüşüm ve IoT yatırımlarına bir etkisi olacağı konusunda hemfikirdik. Ancak Covid-19 Etkisinde Dijital Dönüşüm ve IoT Yatırımları nasıl etkileneceğini öngörmeye çalıştık. GSMA Intelligence bu perspektiften bakarak; IoT ve dijital dönüşümün geçtiğimiz seneki performansını raporladı.
Covid-19 Etkisinde Dijital Dönüşüm ve IoT Yatırımları nasıl etkilendi ve 2021 yılı içerisinde bu alanda bizleri neler bekliyor? sorularını GSMA Intelligence raporu baz alarak paylaştık. GSMA Intelligence Enterprises speak: IoT gets real bağlantısından raporun tamamına ulaşılabilir.
IoT 2020 Özeti
COVID-19 ile Neler Oldu ve Nasıl Etkiledi?
Kovid-19 sonrasında IoT projeleri askıya alındı. – Nesnelerin interneti projelerini; 2020 yılı içerisinde tamamlamayı hedefleyen şirketlerin oranı 2019 ila 2020 yılı içerisinde %21 daralmıştır. Daha ziyade KOBİ segmenti diyeceğimiz 250’den az çalışana sahip işletmelerin projelerini durdurduğu bilinmektedir. Genel olarak işletmeler, IoT projelerinde 2019’da %63’ten 2020’de %50’ye düşüş bildirmiştir.
IoT saha kurulumları ölçekleniyor. – Ortalama saha kurulumları artmış olsa da; çoğu kuruluşun IoT saha kurulumları küçük kalıyor ve az adetli devreye alımlar oluyor. Bu saha kurulumları 50’den az cihazla gerçekleşirken; 2018’e kıyasla toplam kurulumların %20’sinden azını oluşturmaktadır. Bu durum kullanım durumları olgunlaştıkça ve yeni yetenekler ortaya çıktıkça orta ölçekli saha kurulumları büyüme gösteriyor.
Entegrasyonlar temel endişe olmaya devam ediyor. – IoT projelerinde temel endişeler; eski sistemlerle entegrasyonun yanı sıra veri güvenliği/gizliliği ve maliyet etrafında toplanmaya devam ediyor. Çalışan/şirket içi direnç, bu sene zirve yaptı ve IoT’nin faydalarına ilişkin eğitimlerin C Level seviyesinin ötesine geçmesi gerektiği gerçeğini yansıtıyor. Dijital dönüşümü tam olarak benimsemek için şirketlerin; C LEVEL altı yönetici çalışanlarına da IoT ve Dijital Dönüşümü benimsetecek bir değişim yönetimi sürecinden geçmesi gerekiyor.
Gelir üretimi, IoT başarısının en ölçüsüdür ancak yönetmelik uyumluluk hedefi artıyor. – GSMA Intelligence anketine katılan şirketlerin; %52’si yeni gelir elde adına IoT’ye yatırım yapıyor ve %68’i de IoT başarısını gelir üretimine bağlıyor. IoT başarı ölçütü olarak maliyet tasarrufu %65’le ikinci sırada yer alırken; yönetmelik uyumluluk hedefini başarı ölçütü olarak gören şirketlerin payı, veri gizliliği ve güvenlik yönetmelik düzenlemelerinin etkisiyle 2018’de %31’den 2020’de %52’ye yükselmiştir.
IoT başarısı için 5G’nin önemi. – Ankete katılanların çoğu; 5G özelliklerine aşina ve bunların başarılı IoT uygulaması için 5G’nin sağlayacağı faydalara ihtiyaç olduğunu düşünmektedir. Şirketlerin %63’ü IoT uygulamalarının başarılı olabilmesi için hızlı mobil geniş banda(eMBB) ihtiyaç duyduklarını söylüyor. Ancak 5G’nin daha düşük gecikme süresi(URLLC) ve artan ağ kapasitesi (mMTC) ile sağlanacak iyileştirmelerin de kurumsal dijital dönüşüme açılan kapılar olarak görülmektedir.
Rakamlarla Kurumsal IoT
%63
İşletmelerin çoğu; bağımsız girişimler yerine dijital dönüşüm hedeflerinin bir parçası olarak IoT’ye sahip. – IoT uygulamalarının %61’i; yerel işletmelerden ziyade genel merkezleri tarafından karar veriliyor.
%49
IoT; şirket ve endüstri dönüşümü olarak görülüyor. – Bu, 2019’a kıyasla 3 puanlık bir düşüş. Aynı zamanda; % 39’luk (2019’a göre 6 puan artış) bir kesin IoT’nin şirketler ve endüstriler için dönüşümsel olabileceğine inanıyor. Ancak teknolojinin henüz imkan vermediğini belirtiyor. Bu da IoT hakkındaki görüşlerin abartılı durumdan gerçeğe doğru değiştiğini gösteriyor
%22
Kurumsal şebekelere ihtiyaç olduğunu düşünüyor. – Bu işletmelerin çoğu (% 88) bu tür şebekelere yatırım yapmaya istekli olduğunu belirtiyor. Altyapı ve donanım sağlayıcıları; hala mobil operatörlerin önünde tercih edilen iş ortaklardır.
%49
BT(IT) teknoloji departmanları IoT yatırımlarını yönlendiriyor. – Bu 2019-(%53) oranla bir düşüş. Ancak IoT yatırım kararlarının BT/IT departmanları tekelinden uzaklaşması cesaret verici bir işarettir. Ancak, OT ve IoT gereksinimlerinin daha fazla dikkate alınması gerekir.
%69
İşletmelerin çoğu; BT/IT entegrasyonlarını IoT entegrasyonu önünde önemli bir zorluk olarak görüyor. – Özellikle perakende ve kamu hizmetlerinde çalışanlar, BT entegrasyonuyla ilgili zorlukları bildiriyor. Bununla birlikte üretici işletmeler; Covid-19 salgını nedeniyle neredeyse bir gecede iş süreçlerini değiştirme ihtiyacı ile açıklanabilecek OT entegrasyonlarıyla mücadele ediyor.
%40
İşletmelerin çoğu; bir diğer zorluk olarak IoT’nin benimsenmesine şirket içi/çalışan direnci olduğunu belirtiyor. – Dahili direnç, 2018 % 26’dan bu yana; önemli bir zorluk olarak büyümeye devam ediyor. Bu durum, yönetimin IoT faydalarını net bir şekilde iletmesi ve çalışanların katılımını sağlaması gerektirdiğinin bir göstergesidir.
Covid-19 Etkisi IoT Projelerini Durdurdu
IoT projeleri sorunlu. Beklediğimiz gibi, işletmeler IoT projelerinin askıya alındığını veya ertelendiğini doğruladılar. IoT projesini başlatan ancak tamamlamayan şirketlerin genel oranı (PoC’ler dahil) % 12’den % 22’ye yükseldi. Bununla birlikte Covid-19, dijital dönüşümü de yönlendirecek. Mevcut IoT projelerine sahip olanlar ise öncekinden daha kararlı; halihazırda IoT çözümlerini uygulayanların yalnızca% 5’i, 2019’daki% 18’e kıyasla başka IoT planları olmadığını belirtiyor.
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
Kısa vadeli projeler duraklatıldı. Bir yıl içinde IoT projelerini hayata geçirmeyi planlayan şirketlerin yüzdesi, 2019’da %60 iken 2020’de %39’a 21 puanlık bir düşüş yaptı. Bu değişikliğin çoğu 250’den az çalışanı olan (KOBİ’ler) işletmelerden geldi. Sadece %30’luk kesimin (2019’da % 52) IoT projelerini hemen başlatma planları var. Bu, 2019’daki % 15’e kıyasla tüm işletmelerin üçte biri IoT projelerini iki yıldan uzun bir sürede hayata geçirmeyi planlıyor. Bunun sebebi; daha dikkatli planlama ve yakında normale döneceğine dair inanç eksikliği.
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
IoT’ye Finansman Zorlaşıyor
Tahsis edilmiş IoT bütçeleri düşüşte. İşletmelerin% 56’sı 2020’de IoT bütçelerine sahip veya oluşturacak (yıllık bazda 7 puan düşüş). Bu, projelerin ertelenmesiyle birleştiğinde, önceliklendirme faaliyetlerindeki sıralama değişikliğini işaret etmektedir. Üretim, nakliye ve depolama için IoT bütçe tahsisi; kısmen çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini sağlama çabasının bir sonucu olarak, diğerlerinden (% 61) önde.
Ancak IoT finansmanı gerekliliğini koruyor. IT veya OT departmanlarından ayrılmış veya aktarılan IoT bütçesine sahip olanların çoğu, hala fonlarının artmasını bekliyor. Bu durum şirketlerin, dijital dönüşüm taahhüdü ile uyumluluğunu göstermektedir.
Dijital Dönüşüm Hala Hedefler Arasında
Proje gecikmelerine ve finansman kesintilerine rağmen, dijital dönüşüm hala hedef kartları arasında yer alıyor.
Dijital dönüşüm bir zorunluluk. İşletmelerin neredeyse üçte ikisi (% 63); daha geniş dijital dönüşüm girişimlerinin bir parçası olarak IoT’yi devreye aldı. 2019 % 60’tan daha yüksek bir orana tekabül ediyor. Bu, gelişmekte olan pazarlara ve daha yeni IoT projelerine doğru eğilimi gösteriyor ve dijital dönüşüm algısının önemini vurguluyor. IoT yolculuğuna başlarken, gelişmekte olan pazarlardaki işletmeler dijital dönüşümü endüstrilerinin doğal bir ilerlemesi olarak görüyorlar; projeleri de genellikle temelden başlayan süreçlerle daha sıfırdan bir yaklaşım izliyor. Tersine, gelişmiş pazarlardaki işletmeler ise; daha olgun IoT projelerine sahiptir. Dijital dönüşümü IoT projeleri motivasyonu olarak görmemektedirler.
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
IoT Projeleri Ölçekleniyor
IoT saha kurulumları artış eğiliminde. Çoğu IoT saha kurulumları az adetli küçük projelerdir ancak saha kurulum sayısı artış göstermektedir. Daha küçük ölçek, daha küçük işletmelerin daha az cihaz ile IoT projesi yaptığı gerçeğini yansıtıyor. Küçük işletmelerin (250 çalışanın altında) IoT projelerinin % 80’i; büyük işletmelerin IoT projelerinin % 53’ü ile karşılaştırıldığında, saha kurulumları 500 cihazdan azdı.
Dengeler Değişiyor. 2018’deki üçte birine kıyasla artık çok küçük IoT projelerindeki saha kurulumları (50 cihazdan az); toplam kurulumların % 20’sinden daha azını oluşturuyor. Kullanım durumları olgunlaştıkça ve yeni yetenekler ortaya çıktıkça en çok orta ölçekli kurulumlar arttı. İleriye bakıldığında, işletmeler daha da ölçeklendirmeyi planlıyor: İşletmelerin planlanan IoT projelerinin yarısı; 500’den fazla IoT cihazını içeriyor. Öncülüğü Otomotiv ve tüketici elektroniği sektörleri yaparken, her sektörden işletmelerin % 64’ü 500’ün üzerinde cihaz kurulumu planlıyor.
IoT Cihaz Yaşam Döngüsü 5 Yılın Altında
Zamanla ölçeklenir. 5 yıl önceki saha kurulumların %6’sına kıyasla, yeni kurulumların neredeyse üçte biri 50’den az IoT cihazına sahip. Bu rakamlar 5000’den fazla IoT cihazı içeren projelerin sayısını zamanla azaltmıştır. IoT projeleri artık sadece PoC’lerle ilgili değil! – Bu durum bağlı cihazların veriye dayalı içgörüler ve süreç iyileştirmeleri açısından; getirdiği değeri kanıtlamak ve ölçeklendirmek için şirket içi IoT faydalarının benimsenmesini önemini göstermektedir.
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
Çoğu işletme, beş yıldan daha kısa bir cihaz yaşam döngüsü bekliyor. Bu, daha olgun IoT projeleri (beş yıl önce devreye alınan ve planlanan) ve yeni dağıtımlar (son 12 ayda devreye alınan ve tam olarak planlanmayan) hariçtir. Genel olarak, şirketlerin dörtte birinden biraz fazlası, IoT cihazlarının beş yıldan fazla bir süre sahada olmasını bekliyor. Tahmin edildiği gibi kamu hizmetlerinde çalışanlar (% 32), en uzun planlama döngüsüne sahipken; otomotiv ve taşımacılık sektöründeki işletmelerin (her biri % 14) cihazları bir yıldan daha kısa bir süre kullanması olasıdır.
Kurum İçi Çalışan Direnci IoT Projeleri Önünde Bir Engel
IoT projelerinde entegrasyon, güvenlik ve maliyet en büyük zorluk olmaya devam ediyor. IoT entegrasyonu söz konusu olduğunda; çoğu işletme hala BT/IT’nin üstesinden gelmeyi zor buluyor (işletmelerin% 69’u, 2019’a göre değişiklik yok) ve neredeyse yarısı OT entegrasyonlarını (% 45, 2019’a göre 2 puanlık düşüş) zorluk olarak görüyor.
Kurumlar için çalışan/ iç direnç en büyük artışı gösterdi. Bu, IoT yatırımlarının ve faydalarının benimsenmesine ilişkin eğitim ve çabaların C Level seviyesinin ötesine uzanması ve değişikliklerin uygulanabilinmesi çalışan katılımını gerektirdiği gerçeğini yansıtıyor. İç direnci bir zorluk olarak listeleyen daha büyük işletmelerde yıldan yıla 7 puanlık bir artış oldu (% 42).
Daha fazla işletme, belirsiz ROI’yi bir zorluk olarak görüyor. İşletmelerin üçte birinden daha azı yatırım getirisini bir zorluk olarak görse de; IoT ölçeklendikçe ve olgunlaştıkça bu rakamın arttığını görmek şaşırtıcı. Özellikle üreticiler yatırım getiriyle daha fazla ilgileniyorlar (2020’de % 27’ye karşı 2019’da% 23). Bununla birlikte, ulaşım sektöründeki kişiler; yatırım getirisini daha az zorluk olarak görüyor (2020’de % 27’ye karşı 2019’da% 32). Bu da IoT yetenekleriyle ilgili görüşlerinin daha olumlu olduğu gerçeğiyle örtüşüyor.
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
IoT’ye Yaklaşım Değişiyor – Abartıdan Gerçeğe…
Teknolojinin eksikliklerinin daha geniş bir şekilde tanınması. IoT’ye yatırım yapan şirketler, IoT’nin şirketleri ve ilgili endüstrileri üzerinde bir etkisi olacağını kabul ediyorlar. Ancak aynı zamanda sahada daha uzun süredir; aktif IoT kurulumlarına sahip olduklarından zorlukları artık daha net görüyorlar.
Dikey sektöre bağlı olarak IoT algısı ve etkisi değişiyor. Kamu hizmetleri ve sağlık, IoT tarafından en çok hayal kırıklığına uğramış sektörlerdir (algı değişikliği). Aynı zamanda da pandemi sırasında birbirine bağlı olmaktan en çok faydalanması gereken iki dikey sektördür. IoT algısı iyileşen tek sektör ulaşımdır. Ancak genel ortalamada IoT karar vericilerinin % 55’i IoT’nin şirketlerini ve sektörlerini olumlu yönde etkileyeceğine inanmaktadır.
IoT Başarı Kriterlerinde Öncelikle ve Ağırlıklar Değişiyor
Bir kurum ya da şirketin Covid-19 Etkisinde Dijital Dönüşüm ve IoT Yatırımları adına araştırma ya da planlama yapmasının altında temelde 3 neden vardır. Bu 2 nedenden ilk ve en önemli gelir etkisi iken; ikinci sırada maliyet tasarrufu ve son sırada yönetmeliklere uyumluluk yer alıyordu.
Gelir Etkisi
Son 3 yıla bakıldığında IoT başarısının temel kriteri olarak gelir üretimi artan öneme ve karar etkisinde büyük yüzdeye sahip olmuştur.
| Gelir Etkisi | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|
| Önem Payı | % 58 | % 68 | % 68 |
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
Gelir üretimi, şirketlerin büyütme baskısı altında olmaları nedeniyle 2020’de en önemli başarı ölçütü haline geldi. Gelir üretimi, IoT yolculuğunun ilk beş yılı için çok önemlidir. Bu, özellikle yatırımın ilk yılındakiler için geçerlidir (Beş yıl önce IoT’yi ilk uygulayanlar için% 63’e kıyasla % 71).
Maliyet Tasarrufu
Son 3 yıla bakıldığında maliyet tasarrufu odaklı IoT yatırımlarının kararın yüzdesi azalmaktadır.
| Maliyet Tasarrufu | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|
| Önem Payı | % 85 | % 69 | % 65 |
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
Maliyet tasarrufu hala önemli! Ancak mevcut ortamda, 2020’de 2018’e kıyasla 20 puanlık bir düşüşle daha az önem verildiğini görmekteyiz. IoT yatırım planları ne kadar uzun süreli olursa, maliyet tasarrufuna o kadar az odaklanılmaktadır. Beş yıldan daha uzun bir süre önce IoT’yi ilk uygulayanların % 60’ına kıyasla; “benimseyenlerin” % 67’si maliyet tasarrufunu bir başarı ölçütü olarak görüyor.
Yönetmeliklere Uyum
Dijital dönüşüm ve IoT’nin yaygınlaşmasına bağlı olarak ülke yönetimleri de yönetmeliklerinde gerekli gördükleri düzenlemeleri yapmaktadır. Hatta bu teknolojiler kullanıcılar kişisel verilerin korunması konusunda ciddi endişelere sebep olmaktadır.
| Yönetmelik Uyum | 2018 | 2019 | 2020 |
|---|---|---|---|
| Önem Payı | % 31 | % 51 | % 52 |
Kaynak:
Enterprises speak: IoT gets real
GSMA Intelligence Ankete katılan işletmelerin yarısından fazlası için yönetmelikler uyum, 2018’de% 31 olan bir başarı ölçütüydü. Düzenlemelere uyumluluğun önemi, IoT olgunlaştıkça ve ölçeklendikçe artmakta. Patırım planlama süresi ne kadar uzunsa, yasal gerekliliklere uymak o kadar önemli hale gelmektedir. Düzenleyici baskılara ilişkin farkındalık da zamanla artar.
IoT Yatırımlarının Hedefinde Gelir Üretmek Var
Gelir yaratmak ilk akla gelen hedeftir. IoT’nin maliyetlerden tasarruf etmek veya yeni gelir elde etmek için kullanılıp kullanılmadığı sorulduğunda, katılımcılar 2019’da eşit olarak bölünmüştü (her biri% 50). Ancak 2020’de gelir üretimi% 52 ile ilk sırada yer aldı. Bu küçük bir yüzde değişikliği olsa da; IoT dağıtımının bir nedeni olarak yeni gelir akışları oluşturmak için veriye dayalı içgörüler kullanmaya yönelik istikrarlı hareketi yansıtıyor. (ek olarak, işletmelerin% 68’i gelir üretimini daha önce tartışıldığı gibi önemli bir başarı ölçütü olarak görüyor.).
Önce veri. Kuruluşlar yalnızca performansı izlemek ve operasyonel görünürlük elde etmek için verileri kullanmakla kalmıyor! Aynı zamanda departmanlarında yeni fırsatlar; (ankete katılan tüm işletmelerin neredeyse üçte biri) ve tüm işletme genelinde yeni gelir (% 23) yaratmak için verileri kullanmayı hedefliyorlar. Bu arada,% 13’ü iş modellerini tamamen değiştirmek için veri içgörülerini kullanmayı planlıyor.
IoT Yatırımlarının Önceliği Maliyet Tasarrufu Odaklılığından Uzaklaşıyor
Dikeyler arasında karışık resim. Covid-19 salgını işletmeleri çeşitli derecelerde etkiledi. En çok etkilenenler – perakende, otomotiv ve kamu hizmetleri – günlük operasyonları kesintiye uğradı. Bir projenin başlangıcında IoT başarısının önemli bir göstergesi olan ve IoT başarısının sezgisel bir ölçüsü olan maliyet tasarrufu; mevcut ortamda daha az alakalı olabilmektedir. – Bunun yerine, güvenlik ve güvenlik genellikle en üst sırada yer alır.
Genel olarak % 5’in altında maliyet tasarrufu. Şirketlerin çoğu, IoT’nin benimsenmesinin bir sonucu olarak brüt işletme maliyeti tasarrufu % 5’in altında elde ediyor. İşletme ne kadar büyükse; maliyet tasarrufu da o kadar büyük olur! – İşletme maliyetlerinde % 5’ten fazla tasarruf bildirenler için, işletme büyüklüğü ile bir korelasyon vardır; örn. Büyük işletmelerin % 27’sine kıyasla KOBİ’lerin% 17’si.
Üretim Sektöründe Yönetmelikler Uyumun Önemi Artıyor
Yükselen IoT başarı ölçütü olarak yönetmeliklere uyumluluk. Uyumluluğu bir başarı ölçütü olarak gören işletmelerin oranı 2018’de % 31’den 2020’de% 52’ye yükseldi. Buna ek olarak, işletmelerin% 46’sı IoT yatırımlarının nedeni olarak iş sonuçlarına nazaran mevzuata uygunluğu seçti. Yıldan yıla 2 puan artış yaşandı.
İmalat sektörlerinde mevzuata uygunluk. İmalat sektörlerindekiler, düzenleyici önlemlerin yanı sıra kendi kendine empoze edilen önlemlere (örneğin ISO sertifikası) uyarlar. Ayrıca artık pandeminin işçilerin güvenliğini sağlamak için getirdiği yeni kuralları da takip ediyorlar. Beklenenin aksine, bazı dikeyler (örneğin, IoT’nin sosyal uzaklaşma önlemlerine yardımcı olabileceği perakende sektörü gibi) ve ülkeler; bir başarı ölçütü olarak uyumlulukta bir düşüş bildirdi. Çin, 2019’a göre (% 76) bir düşüşle (% 69); (ancak yine de ortalamanın çok üzerinde) tüm ülkelerde uyum açısından lider durumda.
Veri Güvenliği ve Gizliliği Yönetmelikleri IoT Yatırımlarını Hızlandırıyor
Veri güvenliği ve gizliliği gereksinimleri, yönetmeliklerin temelini oluşturur. Yönetmeliğe uymak için, işletmelerin veri gizliliği gereksinimlerini dikkate alması ve bunları süreçlere dönüştürmesi gerekir. Veri güvenliği uyumluluğunu sağlamak için, güvenlik riski eşiklerini anlayarak IoT yatırımları yapmaları gerekir. IoT güvenliğinin; gönüllü olan öneriler/yönergeler (örneğin Birleşik Krallık ve Avustralya’da) kapsamından; işletmelerin uyması gereken yasalara (örneğin ABD IoT Siber Güvenlik Yasası) geçiş yapmasını bekliyoruz.
İç yönetişim. IoT, şirketler arası daha iyi etkileşimi (ör. Varlık yönetimi) sağlamak ve aynı uygulamaların birden çok site ve konumda izlenmesini sağlamak adına; veri ve makine öğrenimi / yapay zekayı kullanarak dahili süreçleri kolaylaştırmaya yardımcı olabilir.
Brezilya ve Güney Afrika sigorta gereksinimlerinde başı çekiyor. Brezilya ve Güney Afrika’daki ankete katılan işletmelerin sırasıyla% 64 ve % 62’si IoT’nin sigorta gereksinimlerini karşılamaya yardımcı olduğuna inanıyor. Bunun nedeni, sigorta telematiği için anahtar pazarlar olmaları olabilir.
Covid-19 Etkisinde Dijital Dönüşüm ve IoT Yatırımları rapordan da anlaşılacağı üzere anlam değiştirmiş durumdadır. Daha önce senelerde maliyet tasarrufu odağında yapılan yatırımlar, Covid-19 Etkisinde Dijital Dönüşüm ve IoT Yatırımları yönetmelik uyumluluğu ve gelir odaklı projeler olarak karşımıza çıkmaktadır.
