5G, türkçeleştirecek olursak 5. Nesil mobil haberleşeme teknolojisini daha iyi anlamanın belki de ilk adımı mobil haberleşme nesillerine yani G (Generation) ‘ye kısaca bir bakmaktır.
1G (First Generation- Birinci Nesil ) Mobil Haberleşme
1G mobil haberleşme AMPS ( Advanced Mobile Radio System – Gelişmiş Mobil Radyo Sistemi) olarak da bilinmektedir. Görece büyük mobil telefonlar ile radyo frekansı üzerinden analog ses iletişimi sağlamaya yarayan mobil haberleşme teknolojisidir. 1980’li yılların başında Kuzey Amerikada ilk olarak kullanılmaya başlandı ancak geniş çaplı kullanımı 1990’lı yıllarda görüldü. Kayda giren veri hızı: 14.4 kbps ( kilobits per second)
2G (Second Generation- İkinci Nesil) Mobil Haberleşme
2G GSM ( Global System for Mobile Communication – Mobil Haberleşme için Küresel System) üzerine dayalı zaman bölmeli çoklu erişim (TDMA- time division multiple access) teknolojisine dayalı dijital hücresel mobil haberleşme. 2G ile dijital ses ve dijital veri transferi mümkün oldu. 1990’lı yılların sonlarında ve 2000’li yılların başlarında yaygın kullanımı görüldü.
2G ile 3G arasında geçiştirilmiş nesiller vardı. 2.5G ve 2.75G nesilleri 2G ile 3G arasında köprü görevi gördü.
- 2.5G GPRS ( Generalized Packet Radio Service – Genelleştirilmiş Paket Radyo Servisi ) ki bu da GSM veri paketlerinin üst üste kablosuz arayüz ile iletilmesine olanak sağladı. 2.5G’te internet ve veri hızı 40 Kbps’leri gördü.
- 2.75G EDGE ( Enhanced Data Rates for GSM Evolution – GSM Evrimi İçin Geliştirilmiş Veri Hızları) teknolojisi ile 500 Kbps gibi daha yüksek veri hızlarını mümkün kılıyordu.
3G ( Third Generation- Üçüncü Nesil) Mobil Haberleşme
3G mobil haberleşme ile web tarayıcıları, multimedya ve navigasyon gibi internet tabanlı uygulamalar hayatımıza girmeye başladı. 3G, CDMA ( Code Division Multiple Access- Kod Bölmeli Çoklu Erişim) teknolojisine sahipti ve aynı kanala çoklu kullanıcıların erişimine olanak sağlıyordu. 3G teknolojisi 500-700 Kbps ortalama veri hızına sahipken anlık olarak 3 Mbps (Megabits per second) hızlarını görebiliyorduk. 3G ile veri hızlarının tarifini K’dan M’ye çevirdik. 3G aynı zamanda IMT-2000(ITU 2019) olarak da biliniyor.
- 3.5G Bu ara nesil haberleşme teknolojisi HSPA ( High-Speed Packet Access – Yüksek Hız Paket Erişimi) teknolojisini kazandırarak ortalama hızların 1-3 Mbps ve anlık hızların 14.4 Mbps olabildiğini göstererek daha yüksek hızlar için bir basamak oldu.
4G (Fourth Generation – Dördüncü Nesil) Mobil Haberleşme
4G, 3rd Generation Partnership Project (3GPP) ve ITU (2018a) standartlarının temelinde geliştirilen LTE ( Long Term Evolution) ve LTE Advanced (LTE – A) haberleşme teknojisini hayatımıza kattı. LTE standartları OFDMA ( Orthogonal Frequency Division Multiple Access – Ortogonal Frekans Bölmeli Çoklu Erişim) temellinde daha yüksek hız, daha düşük gecikme ile internet servis kalitesini artırdı. 4G haberleşmesi ile ortalama 3-5 Mbps’lik ve anlık 100-300 Mbps veri hızlarına olanak sağladı.
- 4.5G ya da LTE Advanced Pro bir başka tabirle 5G öncesi haberleşme teknolojisi 3GPP’nin Release g13 (3GPP 2015) ve Release 14 (3GPP 2014) standartlarına bağlı olarak geliştirilmiştir. 4.5G, 5G ile hayatımıza girecek Massive MIMO ( Multiple Input Multiple Output – Yığın Çoklu Giriş Çoklu Çıkış) teknolojiyi kullanmakta olup 3Gbps anlık hızlara imkan tanımaktadır.
4.5G ile veri iletim hızlarını M’den G’ye ile tarif etmeye geçiş sağlanmış oldu.
5G (Fifth Generation – Beşinci Nesil) Mobil Haberleşme
5G ile ilgili sitemizin 5G kategorisinde tanımından, uygulamarına, iş modellerine ve daha bir çok içeriğe erişebilirsiniz. Bu sebeple burada çok fazla değinmeden kısaca, çağımızı değiştirecek haberleşme teknolojisi olduğunu söylemek isterim.
Ülkemiz operatörleri de 5G alanında çalışmalarına başlamış olup elde edilen sonuçlar umut vericidir.