reaktif bedel

Reaktif Bedel Muafiyeti !

Okunma Süresi: 4 Dakika Yazar: Coşkun TEZEL Güncelleme: Şubat 28, 2020 20:2810 Yorum Kategori: Analiz Etiketler: elektrik faturası, epdk, reaktif bedel, reaktif ceza

Abone ol

Reaktif Enerji Bedeli Uygulamasında Muafiyet

EPDK’nun 26.12.2016 tarih ve 6808 sayılı Kurul Kararı ile

31.12.2015 tarih ve 29579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren EPDK’nun 5999-3 sayılı Kurul Kararı ile uygulamaya konulan; “Dağıtım Lisansı Sahibi Tüzel Kişiler ve Görevli Tedarik Şirketlerinin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslar’ kararın 13.maddesinin ¹ 2.fıkrası

“(2) Yukarıda belirtilenler dışında, tüm dağıtım sistemi kullanıcıları ile sisteme enerji veren üreticilere çekiş yönünde 16 ncı maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen; durumlarda aşağıdaki şartlar dâhilinde reaktif enerji tarifesi uygulanır. Ancak kullanıcıya ait kompanzasyon tesisinde arıza sonucu; oluşan ihlalin yılda (takvim yılı) bir kez olması halinde reaktif enerji bedeli faturalamada dikkate alınmaz. Reaktif enerji ölçüm sistemleri dağıtım şirketi tarafından tesis edilir. Reaktif enerji ölçüm sistemi tesis edilmemiş kullanıcılara reaktif enerji bedeli uygulanmaz.”

Şeklinde değiştirilmiştir.

Yeni düzenlemede açıkça belirtildiği üzere kullanıcının kompanzasyon tesisinde oluşan bir arıza nedeniyle aktif, reaktif (Endüktif veya kapasitif oranların biri veya her ikisi birden) oranlarının ihlalinin bir takvim yılı içerisinde bir defa gerçekleşmesi durumunda;

Bu oran aşımlarının faturalamada dikkate alınmayacağı, dolayısı ile kullanıcı bu madde kapsamındaki ihlalinden dolayı herhangi bir reaktif bedel ödemeyecektir.

Değiştirilen maddenin içeriğine göre, aynı takvim yılı içerisinde ikinci defa ihlalin gerçekleşmesi durumunda, ikinci ihlalden itibaren reaktif bedellerin uygulanacağı anlaşılmaktadır.

Bu uygulama sonucu takvim yılı içerisinde ilk defa aktif/reaktif oranlarının aşılması, faydalanılmış olunan reaktif enerji bedeli muafiyeti ve aynı yıl içerisinde konunun tekerrürü halinde aşılan reaktif oranının fatura edileceği hakkında tüketiciyi uyarma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bu nedenle tüketiciler her dönem faturalarını dikkatle inceleyerek; faturalandırılmayan aşım ihlallerini takip etmek durumundadırlar.

Tüketicilerin yeterli bilgi sahibi olmaması nedeniyle uygulamanın denetiminin nasıl yapılacağı ise belirsizliğini korumaktadır.

Reaktif Enerji’de Tüketici Bilinci

Dağıtım ve görevli tedarik şirketleri denetlenmiş olsa bile şu anda sayıları 200’ü aşan bağımsız tedarikçilerin madde hükmünü uygulayıp uygulamadıkları veya madde hükmünü uygulamayan ve tüketici itirazına rağmen gerekli düzeltmeyi yapmayan dağıtım ve tedarik şirketleri hakkında bir yaptırım ise bulunmamaktadır.

(Değiştirilen maddenin son iki satırındaki “Reaktif enerji ölçüm sistemleri dağıtım şirketi tarafından tesis edilir. Reaktif enerji ölçüm sistemi tesis edilmemiş kullanıcılara reaktif enerji bedeli uygulanmaz.” İfadesi dağıtım sistemi kullanıcılarını bağlayan ifadeler olmadığından dağıtım sistemi kullanıcılarının bu konuda daha dikkatli olmaları gerekmektedir. Dağıtım sistemi kullanıcıları kendi kompanzasyon sistemlerini tesis etmek ve kontrol altında tutmakla yükümlüdürler.

¹(2) Yukarıda belirtilenler dışında, tüm dağıtım sistemi kullanıcıları ile sisteme enerji veren üreticilere çekiş yönünde 17 nci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen durumlarda aşağıdaki şartlar dâhilinde reaktif enerji tarifesi uygulanır. Reaktif enerji ölçüm sistemleri dağıtım şirketi tarafından tesis edilir. Reaktif enerji ölçüm sistemi tesis edilmemiş abonelere reaktif enerji bedeli uygulanmaz.

Coşkun Tezel

coskun.tezel@akillisebekeler.com

Ticari Kayıplar!

Okunma Süresi: 7 Dakika Yazar: Coşkun TEZEL Güncelleme: Şubat 9, 2020 13:11Yorum yapın Kategori: Analiz Etiketler: edaş, elektrik faturası, epdk, kompanzasyon, reaktif bedel

Abone ol

Reaktif Bedel Hesaplama ile Reaktif Enerji Bedeli Nedeniyle Oluşan Ticari Kayıplar.

24.12.2015 tarih ve 5966-24 sayılı EPDK Kurul Kararı’nın 13.maddesine göre, tüketiciler açısından;

Mesken aboneleri, Aydınlatma aboneleri, tek fazla beslenen aboneler ile kurulu gücü 15 kW (bağlantı gücü 9 kW)’a (dâhil) abonelere reaktif enerji uygulanmaz.

Sözleşme gücü 9 kW ve daha büyük olan tüketicilerde, Aktif, Endüktif ve Kapasitif ölçümü yapabilen kombi sayaçlar kullanımı zorunludur.

Sözleşme gücü 9kW ile 29,9 kW arasında olan tüketiciler aktif tüketimin; % 33’ü kadar Endüktif, % 20’si kadar Kapasitif sınırını geçmeleri,

Sözleşme gücü 30 kW üstünde olan tüketicilerin ise % 20 Endüktif, % 15 Kapasitif sınırını geçmeleri halinde sınırı aşan Endüktif veya Kapasitif değerin tamamı,

Endüktif ve Kapasitif reaktif sınırlarının ikisini birden aşan müşterilere, endüktif veya kapasitif aşım değerinin en yüksek olanının tamamı,

Güncel tarifedeki reaktif birim fiyat üzerinden fiyatlandırılır.

Reaktif Bedel Nasıl Hesaplanır?

Kullanıcı kusuru nedeniyle sayaçların Endüktif ve Kapasitif değer kaydetmemesi (sıfır değer kaydetmesi); o dönem tüketilen aktif enerjinin % 90’ı kadar miktar güncel tarife üzerinden reaktif enerji bedeli hesaplanır.

Tüketicilerin, kompanzasyon tesisini kurmuş olması reaktif cezadan kurtulmak için yeterli olmaz, reaktif cezadan kurtulabilmek için öncelikle;

Tüketim tesisinin reaktif güç değişimlerinin doğru analiz edilerek; ihtiyaca göre uygun bir kompanzasyon tasarımı ile tüketim tesisin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir kompanzasyon tesisinin kurulumu yapılabilir.

Her tüketim tesisinin reaktif güçleri farklılıklar barındırabilir.

Fakat her tesisin reaktif çözümü mutlaka vardır,

Maliye Bakanlığının 26.07.2010 tarih ve B.07.0.BMK.0.06.12.390 sayılı genelgesi ile elektrik faturalarındaki reaktif bedellerin ödenmesi belirtilmekle birlikte bu nedenle oluşacak olan kamu zararının sorumlulardan tahsil edileceği belirtilmiştir.

Bu nedenle özellikle Merkezi idare kapsamındaki kamu idarelerinden;

Bazı kamu tüketicilerinin, elektrik faturalarındaki reaktif bedellerin aktif bedel olarak gösterilmesini talep etmektedirler! Bu durum ise hem elektrik şirketleri için hem tüketiciler için ticari kayıp demektir.

27.09.2012 tarih ve 28424 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan EPDK’nın 12.09.2012 tarih ve 4019 Sayılı Kurul Kararı çerçevesinde; Dağıtım ve Perakende hizmetlerinin Hukuki ve İdari ayrıştırılması sonucunda Dağıtım ve Görevli Tedarik şirketleri gelirleri de belirlenmiş.

EPDK’nun 30.12.2015 tarih ve 5999-3 Sayılı kararı uyarınca Dağıtım şirketi gelirleri ve uygulamaları belirlenmiştir. Bu karara göre Dağıtım şirketleri gelirlerinden olan Dağıtım sistemi kullanıcılarına tahakkuk eden reaktif enerji bedelinin; dağıtım şirketi tarafından ilgili tedarikçiye fatura edileceği, ilgili tedarikçilerin ise kendilerine fatura edilen bu bedeli ilgili tüketiciye yansıtacağı belirtilmiştir.

Şayet kamu kurumlarının benzer taleplerinin tedarik şirketleri tarafından uygulanması durumunda ise; tüketicinin reaktif bedeli ödemesi dışında bir kaybı oluşmazken, dağıtım ve tedarik şirketlerinin konumuna göre farklı ticari kayıpları oluşmaktadır.

Görevli Tedarik Şirketi Reaktif Bedel Hesaplama Yöntemleri

1.Tüketici tedarikçisinin Görevli Tedarik Şirketi (GTŞ) olması durumunda;

Dağıtım şirketi ile görevli tedarik şirketi arasında reaktif bedelin, ilave tüketim gibi formüllerle aktif tüketim olarak faturaya yansıtılması durumunda;

1.1.Tüketicinin kompanzasyon tesis ve takibi konusundaki görevini ihmal etmesi nedeniyle tüketici faturasında oluşacak fazla ödemenin kaynağının gizlenmesinde ve tüketicinin kurumunda bilgilerin manipüle edilmesine katkı sağlamış olur.

1.2.Reaktif tüketim bedelinin aktif bedel olarak faturaya yansıtılması nedeniyle dağıtım şirketi gelir kaybına uğramış olur, dağıtım şirketinin uğradığı bu gelir kaybı görevli tedarik şirketi lehine;

Tüketicinin belediye mücavir alanında olup olmamasına bağlı olarak, TRT fonu, Enerji Fonu ve Belediye Tüketim Vergilerinin matrahının aktif enerji bedeli olması nedeniyle Reaktif enerji bedelinin en az %3 en fazla % 8’i oranında, gelir kaybına uğramış olur.

1.3.Yıllık enerji bilançosunda hissedilebilir etkisi olmasa da, aylık satış hacmi ve aktif satış olarak gösterilen reaktif tutarın büyüklüğüne göre aylık kayıp/kaçak oranları üzerinde olumlu etki göstererek dağıtım şirketinin kayıp/kaçak oranlarında manipülasyona sebep olur.

Bağımsız Tedarik Şirketlerinin Reaktif Bedel Hesaplama Yöntemleri

2.Tüketicinin tedarikçisinin Bağımsız Tedarik Şirketi (BTŞ) olması ve Ölçüm sonuçlarına göre tahakkuk etmesi gereken reaktif bedelin tahakkuk ettirilmemesi veya aktif tutar içerisinde gösterilmesi halinde;

2.1.Reaktif bedelin aktif tüketim olarak fatura edilmesi durumunda, yine 1.2. maddesinde olduğu gibi Bağımsız Tedarik Şirketi (BTŞ) vergi ve fon yükümlülüğü nedeniyle Reaktif enerji bedelinin en az %3 en fazla % 8’i oranında gelir kaybına uğraması yanında,

2.2.Dağıtım şirketinin takibi neticesinde Bağımsız Tedarik Şirketine keseceği Reaktif Bedel Hesaplama ile Reaktif bedel tutarını da ilgili dağıtım şirketine ödemek zorunda kalacaktır.

2.3.Şayet Dağıtım şirketi tüketim takibini yapmaz ise Bağımsız Tedarik Şirketinden enerji kullanan tüketicilerden Reaktif bedel tahakkuk edenlerden alacağı olan Reaktif enerji bedelini ilgili şirkete fatura edemez ve ciddi gelir kaybına uğramış olur.

Tüketiciler açısından, öngörülemez bir elektrik faturası ile karşılaşmak yerine, öngörülebilen bir bütçe ile kompanzasyon tesis etmekle bir taraftan öngörülemez elektrik faturaları engellenirken bütçe dengeleri de sağlanmış olacaktır.

Coşkun Tezel

coskun.tezel@akillisebekeler.com

Reaktifler Şirketten!

Okunma Süresi: 3 Dakika Yazar: Coşkun TEZEL Güncelleme: Şubat 9, 2020 19:59Yorum yapın Kategori: Analiz Etiketler: enerji bedeli, mevzuat, ölçüm, reaktif, reaktif bedel, reaktif okuyan sayaç, sayaç, tazminat, tüketici mağduriyeti

Abone ol

Reaktif Enerji Cezası Ödemesi; Ülke Genelinde 81 il ve birçok ilçede zincir marketleri olan bir şirketin her nedense bir elektrik dağıtım bölgesinde; Dağıtım şirketinden kaynaklanan Reaktif bedel sıkıntıları bitmek bilmiyor.

Tüketicinin bir dağıtım şirketi lisans bölgesinde hizmet vermek için kiraladığı iş yerinde hazırlayarak onaya sunduğu tadilat projesi yetkili Dağıtım şirketinin onayı sonrasında; projeye uygun tadilatını (kompanzasyon panosu ve rölesi dâhil) yaparak sözleşme yapmak için ilgili Dağıtım şirketine müracaatı neticesinde,

İlgili dağıtım şirketi yetkilileri tesisatı yerinde kontrol ederek abonelik işleminde bir sakınca olmadığı belirtmeleri sonunda; tüketici temsilcisi Dağıtım şirketinin tespit ettiği güç üzerinden fark bedellerini ödeyerek, sözleşmesini imzalamış,

Buraya kadar her şey çok güzel gidiyor gibi görünmesine rağmen; Tüketicinin sözleşme gücünün reaktif ölçüm sınırı üzerinde olduğu sözleşmede görüldüğü halde,

Ayrıca Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin 39.maddesinin 5.fıkrası; (Reaktif enerji miktarını ölçmek üzere gerekli sayaç, ilgili mevzuata göre reaktif enerji tarifesi uygulanacak tüketiciler için dağıtım şirketi tarafından tesis edilir.) hükmüne rağmen,

Yetkili Dağıtım şirketi tüketici tesisine, aktif ve reaktif tüketimleri ölçebilecek bir sayaç yerine; sadece aktif tüketimi ölçebilen bir sayaç taktığı için;

Reaktif Enerji Cezası Ödemesi – Reaktif Güç Rölesi

Tüketicinin sadece kompanzasyon panosu tesis etmesi dışında, Reaktif Güç Rölesi verilerine göre hiçbir reaktif oran aşımı söz konusu olmadığı halde, Tüketim tahakkukunda kullanıcı tesisinin bağlantı gücü reaktif sınır üzerinde olduğu, fakat reaktif ölçüm olmaması nedeniyle, tüketiciye aktif tüketimin % 90’ı oranında reaktif enerji bedeli hesaplanmaktadır.

Bu kadar yoğun müşteri hizmetlerinin yapıldığı bir işletmede hatalar veya yanlışlıklar olabilir! Ama şirketin olaya bakış açısı ise tüketiciyi mağdur etmektedir.

Bahsedilen bu tüketici, serbest tüketici olarak son kaynak tedarikçisi yerine başka bir tedarikçiden enerji almakta ve e fatura mükellefi bulunmaktadır. Peki, bu neyi değiştirir diyeceksiniz elbette haklısınız, ama

Tüketicinin itirazları sürekli olarak son kaynak tedarikçisi şirket tarafından uyduruk gerekçelerle reddedilmektedir. Aslına itiraza konu sorunun çözümü oldukça basit olmasına rağmen; tüketicinin ilgili şirkete keseceği iade faturası sonucunda son kaynak tedarikçisi şirket kendi arasında bir iki küçük işlemle sorunu çözebilir ve müşterinin de mağduriyeti giderilmiş olur.

Ama bazı dağıtım şirketi yetkilileri;

Zamanı, Kamunun sektörde tekelci konumunda olduğu 1980’lerde

Kendilerini ise; her yaptıkları ile söylediklerini kanun olarak algıladıkları için;

Bir taraftan tüketiciler mağdur edilirken, diğer taraftan kendi şirketlerine zarar vermektedirler. Bu aşamada sorun çok daha rahat ve tazminatsız çözülebilecek iken,

Yarın bu konunun adalet huzurunda çözümünde en azından fazla tahsil edilen bedeller faizli olarak geri ödenecek iken; belki de tazminat ödemesi de gündeme gelerek kendi şirketleri de zarar görmüş olacaktır.

Saygılarımla

Coşkun Teze

coskun.tezel@akillisebekeler.com

Ön Ödemeli Elektrik Sayaçlarında Uygulama Sorunları

Okunma Süresi: 4 Dakika Yazar: Coşkun TEZEL Güncelleme: Şubat 15, 2020 22:36Yorum yapın Kategori: Akıllı Sayaçlar Etiketler: elektrik sayaçları, kredili elektrik sayaçları, ön ödemeli sayaçlar, PSH, reaktif bedel, sayaç değişimi

Abone ol

Ön Ödemeli Elektrik Sayaçlarında Uygulama Sorunları gün giderek artıyor!Ön ödemeli elektrik sayaçlarının kullanımının Elektrik Dağıtım Şirketleri tarafındaki etkilerini incelemek gerekirse; bu uygulamanın dağıtım şirketleri için olumlu ve olumsuz etkileri bulunmaktadır.

1.Olumlu Etkiler;

1.1. Geleneksel uygulamalarda müşterinin elektrik kullanımına başlamasının veya herhangi bir faturalama döneminden sonraki ortalama otuz günlük[1] tüketimin ardından sayaç okunarak ve 10 günden az olmamak üzere bir[2] ödeme süresi ilave edilerek düzenlenen bir fatura müşteriye ulaştırılır.

Bu durumda enerjinin kullanılmaya başlamasından sonra en iyi ihtimalle 30-40 sonra tahsilat gerçekleşmiş olur.

Ön ödemeli elektrik sayacı kullanımında ise; müşterinin enerjiyi kullanmaya başlamasından yukarıda da belirtildiği gibi en az 30 gün önce ön ödemeli olarak tahsilat gerçekleşmiş olur.

1.2 Ön ödemeli sayaç kullanımında borcunu ödemeyen bir müşteri söz konusu olmadığı için borçtan açma/kesme işlemi gerçekleşmeyecektir. Bu durumda elektrik dağıtımı şirketi açısından istihdam avantajı sağlayabilecektir.

Ön Ödemeli Elektrik Sayaçlarında Uygulama Sorunları ile Oluşana Olumsuz Etkiler

2.Olumsuz Etkiler;

2.1 Tüketimlerin Tahakkuka Bağlanması;

2.1.1. Bilindiği gibi elektronik elektrik sayacı kullanan müşteriler talep ettikleri takdirde; çok zamanlı tarife kullanarak enerji tüketimlerinin zaman dilimlerine göre farklı fiyatlardan hesaplanma hakkını kullanabilmektedirler.

Ön ödemeli sayaçların kullanılması durumunda ise tüketim zamanlarına göre farklı tarifeler kullanılması mümkün olsa da; elektrik enerjisinin daha pahalı olduğu pik saatlerinde müşterinin yoğun tüketimi olduğu zaman müşterinin almış olduğu kredinin daha erken biteceği anlamına gelecektir.

Bu durum ise müşteri tarafında sıkıntı olabilecektir.

2.1.2. Ön ödemeli elektrik sayacı kullanan müşterilerin tüketimlerinin fiyatlandırılmasının en sorunlu olduğu müşteri grubu ise; reaktif enerjisi ölçümü yapılması zorunlu olan üç fazlı ve yönetmelikle belirlenmiş olan bağlantı gücüne sahip abonelerdir.

Bu müşterilerin kompanzasyon tesislerindeki röle, kontaktör veya kondansatör v.b gibi donanımların herhangi birinde geçici bir arıza olması durumunda; indüktif veya kapasitif reaktif oranların yönetmelikte belirtilen oranların üzerine çıkması ile aşılan oran yürürlükteki tarifeye uygun olarak fiyatlandırılmalıdır.

Fakat ön ödemeli sayaçlarda bu oranların belki bir iki günlük aşımı ile; fatura dönemi aşımı ayırt edilemeyeceğinden hesaplamaların doğru yapılması mümkün değildir.

Buradaki akla en yakın çözüm ise bir dönem sonraki kart dolumu sırasında bir önceki aya ait tüketim bilgileri görülerek varsa reaktif tahakkuk ile bir önceki dönem reaktif bedellerinin tahsil edilmesi olacaktır. Bu sistem de uygulama olarak verimli değildir.

2.1.3 Sayaçların değiştirilmesi,

Ön ödemeli bir sayaç sistemi kurulması düşünülen bölgede mevcut elektromekanik ve elektronik tüm sayaçların değiştirilmesi gerekecektir. Bu operasyon ise dağıtım şirketi açısından istihdam yükü getirirken, sayaç maliyetlerini karşılayacak olan tüketiciler için ise ekstra bir maliyet demektir.

2.1.4 Tüketimlerin Ölçülmesi;

Ön ödemeli elektrik sayaçları ile yürütülen PSH (Perakende Satış Hizmetleri) işleminde dağıtım şirketleri her ne kadar satıştan önce müşterinin kullanacağı elektrik enerjisi bedelini peşin olarak tahsil etmiş olsa da, bir dağıtım şirketinin yükümlülüğünün önemli bir bölümü olan elektrik enerjisi satışının gerçek zamanlı olarak ölçülmesi ön ödemeli sistemle mümkün olmamaktadır.

Bir dağıtım şirketi müşterilerinin tüketimlerine sunmak üzere Teiaş, Otoprodöktör firmalar veya kojenerasyon firmalarından almış oldukları enerji miktarını ay esaslı olmak üzere ölçmektedirler.

Bu nedenle sorumluluk bölgesindeki kayıp/kaçak oranlarını tam tespit edebilmek için müşterilerinin tüketimini de ay esasına göre ölçmek durumundadırlar bu durumda;

Aldığı krediyi bir aylık zaman diliminden daha uzun bir sürede tüketen müşterinin abonman kartına, bir önceki ile bir sonraki kredi yükleme zamanının bir aydan daha uzun bir süre olduğu durumlarda, dağıtım şirketi müşteri tüketimlerini uygun zamanda ölçemediği için ay içerisindeki kayıp/kaçak oranlarını gerçek zamanlı olarak tespit edemeyecektir. Bu konu da şirketler için tercih edilen bir durum olmayacaktır.

Coşkun Tezel

coskun.tezel@akillisebekeler.com