Takribi Tahakkuk Endeksi tanımını ve yönetmeliğini inceledik.
22.08.2015 tarih ve 29453 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “ Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği”nin 4.Maddesinin (ğ) bendinde,”
Düşük tüketimli tüketiciler: Son kaynak tüketici gruplarından Kurulca sosyal ve ekonomik durumlar gözetilerek belirlenen miktarın altında enerji tüketenlerin oluşturduğu tüketici grubunu,” tanımı yapılmış olmakla beraber;
12.maddenin 5.bendinde ise son kaynak tedarik fiyatının belirlenmesi ve tarife hesaplamasına vurgu yapılmaktadır.
Görüldüğü gibi, ilgili maddelerde doğrudan tüketicilere yansımış olan bir uygulamanın olmamasına rağmen;
Son günlerde bazı dağıtım bölgelerinden mail ile gönderilen belgelerde gördüklerim ve araştırmalarım neticesinde;
Elektrik sayacının kaydettiği tüketim, şirketin kendi kendine almış olduğu tüketim limitinden daha düşük olduğu durumlarda tüketimler; son endekslerin yükseltilmesi yoluyla şirketin belirlediği minimum değerlere yükseltilerek Tedarik şirketinin tabiri ile “Takribi Tahakkuk Endeksine” göre (G) fatura düzenlediği görülmektedir.
Takribi Tahakkuk Endeksi
Tüketici adına “Takribi Tahakkuk Endeksine” göre bu fatura düzenlenen ile;
- Tüketici kaçak elektrik kullanmadığı halde tükettiği elektrik, dağıtım şirketinin belirlediği limit altında tüketimi olması nedeniyle; tüketicinin ileriki dönemlerde kullanabileceği elektriğin parası peşin olarak talep edilmektedir.
- Tüketici, dağıtım şirketinin belirlediği asgari tüketim tutarından çok daha fazla elektriği kaçak olarak kullanıyor olması nedeniyle; Dağıtım şirketi ile tüketici arasında sanki yazılı olmayan ve taraflardan birinin diğerini fazla sorgulamadığı herkesin bu götürü ticaret usulünden memnun olduğu anlamı çıkmaktadır.
Düşük tüketimli tüketicilerin tanımında, tüketicilerin sosyal ve ekonomik durumları göz önünde bulundurularak; EPDK kurulunun yetkili olduğu görülmektedir.
Son kaynak tüketicisi düşük tüketimli aboneler için ise Dağıtım şirketlerinin belirleyeceği herhangi bir uygulamadan bahsedilmemektedir.
Buna rağmen görevli son kaynak tedarikçisi dağıtım şirketi bu hukuksuz uygulamaları ile;
Kayıp Kaçakta Başarısızlık
Kaçak/Kayıp oranının düşürülerek satışların arttırılması ve tahsilât oranının yükseltilmesi konusunda hiçbir strateji hazırlamadan; yapılacak bu uygulamanın getirisi ve götürüsü hesaplanmadan sadece kısa sürede kaçak/kayıp oranları düşüyormuş gibi veriler manipüle edilerek;
- Tarife yapısında şirketleri lehine olan gerçek kayıp/kaçak oranlarını gizleyerek, her şeyden önce şirketlerine zarar vererek,
- Sayacın kaydetmediği bir tüketimin fatura edilmesi nedeniyle, bu faturalara tüketiciler tarafından yapılan itirazlar nedeniyle tahsilât oranlarının düşmesine,
- Takribi Tahakkuk Endeksine göre fatura düzenlenmesi ile tüketicilerin gerçek olan düşük tüketimleri gizlenerek kayıp/kaçak denetiminde doğru hedeflere yönlendirme yapılamayarak,
- Elektrik tüketimlerinin sayaçla ölçülmesini kabul etmeyip standart bir tutar üzerinden ödeme yapmak şartıyla sayaç istemeyen tüketicilerin isteklerine boyun eğilerek kayıp/kaçak konusunda başarısızlığı kabul etmiş bir şirketin; başarısızlığının sonucu oluşan kayıp/kaçak bedellerinin ülkedeki tüm tüketicilerden tahsiline sebep olunarak,
Her şeyden önemlisi, yasa ve yönetmelikler hiçe sayılarak, belki kısa dönemde geçici birbaşarı gibi algılanabilecek; fakat orta ve uzun vadede çok büyük zararlara sebep olacak olan; sadece iki ucu değil tamamı pis olmuş bir iş modeli ile tüm tüketicilerin zarar görmesine sebep olunmaktadır.
Kayıp Kaçak Tahakkuku
Bırakın yarını bugün bile gerçek bir endeks tespiti yapılsa değil binler, yüz binlerce tüketicinin Sayaçların kaydettiği değere göre; Dağıtım şirketinden milyonlarca kwh alacaklı olduğunun görüleceği bir ortamda; birkaç ay sonraki gelinecek durumu tarif etmek bile mümkün değildir.
Tahakkuk Endeks Hatası
Ayrıca, bu tüketicilerden herhangi biri adına düzenlenecek kaçak tutanağı sonucunda tüketici, Tüketici Hakem Heyetleri veya Mahkemelerde, sayaç tüketim göstergesinin adına düzenlenen göstergeye bile ulaşmadığı şirketin kendisinden hiçbir ölçüme dayanmayan, “Takribi Tahakkuk Endeksi” adı altında ücret tahsil ettiğini belgelediği durumda,
Hem yapılan kaçak tahakkuku iptal olur, hem bu kaçak tutanağını düzenleyen görevliler suç işlemiş olurlar.
Bu uygulama, 31.12.2015 tarih ve 29579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Dağıtım Sistemindeki Kayıpların Azaltılmasına Dair Tedbirler Yönetmeliği”nin 12.maddesinde belirtilen Hizmet Kalitesi Yükümlülüğünden muaflık kapsamında belirtilen ve 21.12.2012 tarih ve 28504 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hizmet Kalitesi Yönetmeliği hükümleri kapsamına da bulunmamaktadır.
Dolayısıyla yapılan işlem tamamen hukuksuz bir uygulama olup; bu konuda mağdur tüketicilerin elektrik faturaları ve sayaç endekslerini gösteren resimlerle birlikte EPDK’nın web sayfasındaki şikâyet bölümünden şikâyetlerini iletebilirler.
Coşkun Tezel
