Elektrik Sektöründe Rekabet Etkenleri; Dağıtım şirketleri özelleştirmelerinde oluşan ihale bedelleri şirketlerin uzmanları tarafından incelenmiş, detaylı analizleri yapılmış uzun çalışmaların ürünüdür, bu analizler çerçevesinde ihale sürecindeki ilk teklif ve açık arttırmalarda nihai teklifler oluşmuştur.
Buna rağmen son gruptaki ihaleleri kazanarak işletme hakkını elde eden briçok firma teminatlarını yakma pahasına devir işlemini gerçekleştirmeden ihale sürecinden çekilmişlerdir.
Elbette burada şirketler adına düşünmek, fikir beyan etmek ve yorum yapmak amacımız veya görevimiz değildir, amacımız sadece sektörün geleceği ile ilgili kendi bakış açımızdan bir projeksiyonu sizlerle paylaşmaktan ibarettir.
EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu)’ nın 2013 yılı yerine 2015 yılı olarak revize ettiği Serbest Tüketici Yıllık tüketim limitlerinin sıfırlanması ile bu tarihten itibaren rekabetin tam olarak oluşacağı anlamına gelmektedir.
İşte o zaman dağıtım lisansı sahibi şirketler mevut konumlarında büyük oranda muhafaza ettikleri tekelci konumunu kaybedecek ve daha rekabetçi ortamda mücadele etmek zorunda kalacaklardır.
Bir taraftan; Şayet dağıtım lisansı sahibi ve bir dağıtım bölgesini işleten şirket kendi elektrik üretimi olsa bile ki eğer şimdiden gerekli stratejilierini oluşturmazsa, rekabet anlamında ciddi şekilde zorlanacakları bundan da en fazla şirketin ticaret hacminin etkileneceği bir gerçektir.
Güçlü ve rekabet edebilir bir şirket olarak faaliyetlere devam edebilmek için;
Rekabet gücü ve verimliliği önem kazanmaktadır.
Rekabetin etkenleri ise ;
Elektrik Sektöründe Rekabet Etkenleri
Tüketici bilinci
Tedarikçiler
Lisans sahibi dağıtım şirketinin tutumu,
Fiyat politikaları
Otoprodöktör firmalar
500 kV altı lisanssız üreticiler
Denetim
Dağıtım şirketinin üretimi varsa, üretimdeki çeşitlilik.
Bu etkenlerin bazıları dağıtım şirketinin iradesi dışında gelişmeye açık olsa da, özellikle dağıtım lisansı sahibi şirketin görev bölgesindeki müşteri memnuniyeti sonucuna göre, müşterilerin tedarikçi seçme sürecinde etkin olacaktır, eğer dağıtım şirketi diğer parametreleri de dikkate alarak kendi stratejilerini oluştururlarsa kendileri aleyhine gibi görünen durumları lehine çevirmeyi başarabilirler.
Diğer taraftan;
EPDK’nın aşağıdaki tabloda görülen dağıtım şirketleri için 2011-2015 yılları arasındaki kayıp kaçak hedeflerini tutturabilmek için günümüz şartlarında mümkün olan en iyi teknolojilerleri kullanarak bir akıllı şebeke yöntemine ihtiyaç duyulmaktadır, aksi halde bugün gelişmiş ülkelerde bile % 6 – 8 arasında olan şebeke kaybı dikkate alındığında aşağıdaki tabloda görülen kayıp/kaçak oranları bazı şirketler için oldukça iddialı bir orandır. Hedeflenen oranlara ulaşılsa bile gelinen oranları muhafaza etmek hiç de kolay değildir.
Elektrik Dağıtım Şirketleri Kayıp Kaçak Hedefleri
2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | |
DİCLE | 60.96 % | 50.63 % | 42.06 % | 34.93 % | 29.01 % |
VANGÖLÜ | 46.15 % | 38.33 % | 31.84 % | 26.45 % | 21.97 % |
ARAS | 22.92 % | 19.04 % | 17.62 % | 16.30 % | 15.08 % |
ÇORUH | 10.90 % | 10.39 % | 10.15 % | 10.15 % | 10.15 % |
FIRAT | 12.59 % | 11.65 % | 11.11 % | 10.59 % | 10.09 % |
ÇAMLIBEL | 7.72 % | 7.36 % | 7.02 % | 6.92 % | 6.92 % |
TOROSLAR | 9.38 % | 8.94 % | 8.52 % | 8.12 % | 7.74 % |
MERAM | 8.59 % | 8.28 % | 8.28 % | 8.28 % | 8.28 % |
BAŞKENT | 8.46 % | 8.07 % | 7.88 % | 7.88 % | 7.88 % |
AKDENİZ | 8.86 % | 8.45 % | 8.05 % | 8.02 % | 8.02 % |
GEDİZ | 8.48 % | 8.08 % | 7.70 % | 7.34 % | 7.00 % |
ULUDAĞ | 6.96 % | 6.90 % | 6.90 % | 6.90 % | 6.90 % |
TRAKYA | 7.70 % | 7.70 % | 7.70 % | 7.70 % | 7.70 % |
AYEDAŞ | 7.12 % | 6.79 % | 6.61 % | 6.61 % | 6.61 % |
SEDAŞ | 7.66 % | 7.31 % | 6.96 % | 6.64 % | 6.33 % |
OSMANGAZİ | 7.21 % | 7.21 % | 7.21 % | 7.21 % | 7.21 % |
BOĞAZİÇİ | 9.12 % | 8.69 % | 8.28 % | 7.90 % | 7.57 % |
KAYSERİ | 10.01 % | 10.01 % | 10.01 % | 10.01 % | 10.01 % |
AYDEM | 9.80 % | 9.34 % | 8.90 % | 8.49 % | 8.09 % |
GÖKSU | 10.03 % | 10.03 % | 10.03 % | 10.03 % | 10.03 % |
YEŞİLIRMAK | 10.35 % | 9.87 % | 9.41 % | 8.07 % | 8.78 % |
Ayrıca, 2011 yılı başında devir alınan şirketlerin kendi başarılarını kıyaslayacakları en sağlam referans yılı bilgisi, devir tarihinden sonraki ikinci yıl bilgilerinin en doğru referans bilgileri olduğunu düşünüyorum.
Görünen o ki günün şartlarına kendisini uyduramayan şirketleri önümüzdeki günlerde zor günler beklemektedir, bunun sonucunda da belki de sektörde yeni birleşmeler veya satınalmalar gündeme de gelebilir.
Coşkun Tezel