Neden Enerji İzleme?
Her geçen gün artan enerji ihtiyacı, kayıpların azaltılması gerekliliği ve enerji birim maliyetlerinin artışı akıllı şebeke ile enerji izleme sistemlerine geçilmesinin olmazsa olmaz olduğunun belirgin göstergesidir. Rs-485 Enerji İzleme Çözüm Bileşenleri ve Topolojileri inceleyeceğiz.
Akıllı şebeke; tedarikçi ve tüketici arasında karşılıklı elektronik iletişimin sağlanması amacıyla akıllı sayaç ve izleme sistemlerinin elektrik şebekelerine eklenerek elektrik şebekelerinin izlenmesi, güncellenmesi ve sürekli güvenilir, kaliteli bir dağıtım yapmasını sağlayan ve kullanıcı güvenliğini ön planda tutan bir yaklaşımdır.
Enerji İzleme ile sayaçlardan alınan verilerin tek merkezde toplanması, analiz edilmesi ve elektrik tüketim eğrisi oluşturularak tasarruf imkânlarının yaratılması amaçlanır.
Enerji İzleme, sahadaki cihazlar ve diğer yazılım sistemleri ile standart protokol ve servisler üzerinden haberleşebilecek, ölçeklenebilir bir mimari ile tasarlanmalıdır.
Genel topoloji ve ekosistem aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktadır;
- Meter Specific Network: Sayaçlar ve data kollektor (Concantrator/Modem)
- WAN (Wide Area Network): Burada, xDSL veya GSM olabilir.
- HeadEnd-Sayaç Yazılımı:
- HeadEnd: WAN’dan gelen verileri toplayan yazılım.
- Sayaç Yazılımı: HeadEnd’ten gelen verileri anlamlandırma, iyileştirme, işleme ve verilerin uzun süre tutulması gibi işlemleri yapar, müşteriye anlık faturasını, anlık tüketim değerlerini, günlük haftalık vb. sürelerde raporlar sunar.
Rs-485 Çözümü
Rs-485 Enerji İzleme de Meter Specific Network (MSN)’de sayaçlar ile konsantratör arasında iletişimi sağlayan RS485, EIA tarafından tanımlanmış çok yönlü bir kablolu seri haberleşme standardıdır.
Birden fazla cihazın birbirleriyle haberleşmesi gereken veri işleme ve kontrol uygulamalarında yoğun bir şekilde kullanılır.
RS-485 daha uzun mesafelerde, gürültülü ortamlarda, daha yüksek hız gerektiren yerlerde, daha çok alıcı vericinin gerektiği yerlerde kullanılır. RS-485’de sadece iletim katmanı için standart belirlenmiştir.
Uygulama protokolü olarak ModBus, M-Bus kullanılmaktadır. Maksimum 1200 metreye kadar veri iletimine izin vermektedir.
RS485’te 10 metre mesafede 35 Mbps hızda veri aktarabilirken mesafe arttıkça bu hız düşmekte ve 1200 metrede bu hız 100 Kbps olmaktadır.
Konsantratör başına düşen sayaç sayısı sayaçlar arası mesafe ve teknolojik yeterliliğe göre değişkenlik göstermektedir.
Rs-485 Enerji İzleme Topolojosi
Bu yöntemle, sayaçlar kablolar ile birbirine ‘hopping’ prensibi ile en son tüm sayaçlar tek konsantratörde toplanmaktadır.
Kablolama maliyetleri ve saha şartlarındaki zorluklardan dolayı bu teknoloji rezidanslarda, sayaçların yan yana olduğu toplu konutlarda ve birbirine yakın olan hanelerde kullanılması gerekmektedir.
Enerji İzlemenin Kullanıldı Sektör ve Çözümler
Platform utilities, lojistik/takip, sağlık, tesis/bina güvenliği, perakende ve endüstri sektörlerinde kullanılmaktadır ve sektör bazında kullanılan çözümler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Zincir Mağazacılık;
| Elektrik(Tüketim Takibi) |
| Su(Tüketim Takibi) |
| Doğalgaz(Tüketim Takibi) |
Üretim Endüstrisi,
| Elektrik(Tüketim Takibi) |
| Su(Tüketim Takibi) |
| Doğalgaz(Tüketim Takibi) |
| Birim ürün başına enerji maliyeti |
| Makine bakım takibi |
Serbest Tüketiciler
Tüketim profilini T1,T2,T3 tarifelerinde periyodik takip ederek enerji birim maliyetini düşürme
Rezidans, Toplu konut
| Ortak alandaki enerji tüketiminin takibi |
| Orta Gerilim Abonesi olarak gelen tek faturanın meskenlere adil bölüştürülmesi |
Sağlık
Hastaneler, Poliklinikler
Tesis/Bina güvenliği
| Tesis (Enerji Yönetimi, verimlilik) |
| Tesis (Otomasyon, gözlem) |
Eğitim Kurumları
| Özel Okullar (Enerji farkındalık ve verimlilik) |
| Üniversiteler |
Perakende
| Reklam Panoları |
| Jeneratör |
Finans
| Banka şubeleri |
| ATM’ler |
Telekomünikasyon
| Baz istasyonları |
| Santraller, saha dolapları |
Tarım ve Hayvancılık
| Birim Maliyet hesaplanması, verimlilik |
Enerji İzleme Servisi Örnekleri
Dünyada Telco operatörleri Enerji İzleme Servisi geliştiren ve ek geliştirmeler yapma konusunda yetkinlikleri olan servis sağlayıcılarla iş ortaklığı yaparak, belirledikleri sektörlere servisler geliştirerek satış gerçekleştirmektedirler. İş modeli olarak, aylık, yıllık ya da zaman taahhütlü olarak (24 ay-36 ay) satış yapmaktadırlar. Bu servisleri satarken, kendilerine ait haberleşme altyapısını ve bulutu cihazlarla birleştirip satabilmekteler.
Genel olarak 2 çeşit model bulunmakta:
1. Operatörler direk yatay çözüm üretip sunuyorlar. Kendileri platform üzerinden uygulama geliştirerek, hizmetler sunuyorlar.
Bu operatörlere örnek; Turkcell Enerjim
2. Operatörler yatay çözüm üreticilerine platform sunuyorlar. Operatör kendi veri merkezine platformu kurarak marketplace mantığında geliştiricilere platform hizmeti sunuyor: Vodafone Türkiye RED Enerji.